باشگاه منچستریونایتد، فراز و نشیب های کارکنان راه آهن

بازیکنان باشگاه منچستریونایتد در ابتدا و به مدت 2 سال تنها با تیم‌های دیگر شرکت‌های راه آهن بازی می‌کردند تا سر انجام در 20 نوامبر 1880، برای اولین بازی رسمی مقابل بولتون واندررز با لباس سبز و طلایی به زمین رفتند که با نتیجه نامناسب 0-6 این دیدار به سود بولتون ها به پایان رسید.

آن زمان‌ها در انگلستان یک لیگ کامل و فراگیرِ دست اولی وجود نداشت و باشگاه نیوتون هیث عضو یک لیگ محلی بود که سال 1889 با منحل شدنش آنها به لیگ اتحاد فوتبال پیوستند. پس از گذشت 3 فصل، این لیگ با لیگ برتر فوتبال در انگلستان ادغام و دلیلی بر جدایی این باشگاه از شرکت راه آهن شد.

اما منچستریونایتد هنوز با چیزی که ما این روزه از آن انتظار داریم فاصله زیادی داشت. بعد از گذشت تنها دو فصل از لیگ مذکور، باشگاه به لیگ دسته دوم سقوط کرد.

1902 یک سال بد یُمن در سرنوشت باشگاه بود که البته همه چیز از آنجا شروع شد. بدهی 2670 هزار پوندی باشگاه توسط 4 تاجر پرداخت شد که هنری دیویس یکی از آنها و رئیس وقت باشگاه بود، نام نیوتون هیث به منچستریونایتد تغییر کرد و باشگاه به صورت رسمی افتتاح شد. یک سال بعد در 1903، منچستریونایتد موفق به نایب قهرمانی در لیگ دسته دوم شد و در نتیجه باشگاه به لیگ دسته اول بازگشت. اما 5 سال زمان برد تا این باشگاه در سال 1908 اولین جام قهرمانی لیگ دسته یک را به خانه ببرد. پس از این افتخار بزرگ، در شروع فصل بعد، آنها قهرمان جام خیریه انگلستان و در پایان همان فصل برنده رقابت‌های جام حذفی انگلستان شدند. سال 1911 نیز منچستریونایتد برای بار دوم جام قهرمانی لیگ دسته یک را بالای سر برد اما کسی نمی‌دانست که جنگ در راه است.

1922 و بعد از گذشت 3 سال از پایان جنگ جهانی اول، باشگاه به لیگ دسته دوم سقوط کرده بود و بازگشت به جایگاه قبل برایشان 3 سال زمان برد اما بخت با آنها یار نبود و بعد از 6 سال در 1931 باز هم به دسته دوم رسیدند و به باشگاهی یو-یویی معروف شدند.

جنگ جهانی دوم نیز در سال 1945 تمام شد و باشگاهی که یک سال قبل جنگ در جایگاه چهاردهم لیگ دسته یک بود، با مت بازبی قراردادی 5 ساله برای مربی گری بست. او 5 بازیکن برای تیم خرید و توانست 3 دوره پیاپی در 1947، 1948 و 1949 نایب قهرمان لیگ دسته اول شود و جام حذفیِ 1948 را نیز بالای سر ببرند.

سرانجام پس از 41 سال و در 1957، منچستریونایتد و مت بازبی، توانستند قهرمان لیگ دسته یک شود. این افتخار باعث شد آنها به عنوان اولین باشگاه انگلیسی به رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا راه یابند و تا نیمه نهایی نیز صعود کنند اما در نهایت بازی را به رئال مادرید واگذار کرد. یکی از پرگل‌ترین دیدارهای تاریخ منچستریونایتد نیز در همین رقابت‌ها مقابل تیم اندرلخت رقم خورد که شیاطین سرخ با نتیجه 10 بر صفر، بنفش و سفید‌های اندرلخت را شکست دادند.

اما متاسفانه در این مقطع از تاریخ باشگاه منچستریونایتد، یک اتفاق ناگوار رخ داد. پس از برد مقابل ستاره سرخ بلگراد، هواپیمای حامل بازیکنان، مدیران باشگاه و خبرنگاران پس از سوخت‌گیری در فرودگاه مونیخ، تنها کمی پس از برخاستن دچار نقص فنی شده و حادثه هوایی 6 فوریه 1958 رخ می‌دهد که باعث کشته شدن 23 نفر می‌شود. 8 بازیکن باشگاه جان به جان آفرین تسلیم کردند و دیگران به شدت آسیب دیدند.

با رسیدن به فینال جام حذفی، تیم منچستریونایتد که حالا به علت درمان مت بازبی، تحت رهبری جیمی مورفی است، مقابل بولتون واندررز مغلوب می‌شود. پس از بهبود بازبی، او بازیکنانی مثل پت کرراند و دنیس لا را می‌خرد تا تیم دهه 60 و به یادماندنی این باشگاه را بسازد. نتیجه این سازندگی در 1963 با قهرمانی در جام حذفی به دست آمد.

باشگاه پس از پشت سر گذاشتن این اتفاقات و کسب یک نایب قهرمانی در لیگ، توانست قهرمانی در لیگ 1965 و 1967 را بدست آورد و پس از آن در سال 1968، با شکست 4 بر 1 تیم بنفیکا، جام قهرمانی قهرمانان اروپا را هم به عنوان اولین تیم انگلیسی بالای سر ببرد. پس از این قهرمانی، بازبی از سمت خودش استعفا داد و بازیکن سابق باشگاه، ویلف مک گینس هدایت تیم را به عهده گرفت.

اما این فوتبالیست اسبق تنها توانست رتبه هشتم را در فصل 1970-1969 به دست آورد، به همین علت بازبی قبول کرد تا به صورت موقت مربی باشگاه باشد تا مک گینس از او درس مربیگری بگیرد. سال 1971 باشگاه به صورت رسمی تحت فرمان فرانک اوفارل قرار گرفت اما این موضوع تنها 18 ماه دوام آورد و هدایت تیم منچستریونایتد به تامی دوچرتی سپرده شد. او منچستریونایتد را از سقوط به لیگ دسته دو نجات داد اما نتوانست در سال 1974 باز هم مانع از سقوط تیم شود. سرانجام سال بعد به جایگاه قبلشان بازگشتند و در فینال جام حذفی 1976 خود را مقابل ساوتهمپتون دیدند که نتیجه دیدار به سود ساوتهمپتون تمام شد. 1977 اما این اتفاق باز هم تکرار شد با این تفاوت که شیاطین سرخ با پیروزی 2-1 مقابل لیورپول جام حذفی را به خانه بردند.

دوچرتی به دلیل حواشی پیش آمده برکنار شد و جایگاهش را به دیو سکستون سپرد و با وجود هزینه فراوان برای نقل و انتقالات، نتوانست نتیجه کسب کند و به یک نایب قهرمانی بسنده کرد. سال 1981 سکستون جایش را به ران اتکینسون داد که رکورد هزینه خرید بازیکن در انگستان را شکست و 1.5 میلیون پوند صرف خرید برایان رابسون از وست برومویچ کرد. این هزینه ها باعث شد تا منچستریونایتد در سال های 1983 و 1985 قهرمان جام حذفی شود اما بازهم اتکینسون به سرنوشتی مشابه سایرین دچار و در پی کسب رتبه چهارم در فصل 1986-1985 ناچار به ترک باشگاه شد.

تا به این تاریخ، منچستریونایتد به زحمت خودش را سرپا نگه داشته بود که ناگهان فرگوسن از راه رسید. او به همراه دستیارش، آرچی ناکس، در روز برکناری اتکینسون، آبردین را به مقصد یونایتد ترک کرد و با رهبری‌ اومنچستر در جایگاه یازدهم جدول رده بندی قرارگرفت. فصل بعد رتبه دوم برای باشگاه به نظر خوب می‌رسید که ناگهان مقام یازدهم در فصل 1989-1988 جایگاه فرگوسن را به خطر انداخت. تنها قهرمانی جام حذفی 1990 بود که الکس فرگوسن را نجات داد. او برای تحکیم جایگاه خود با برنامه ریزی، برای اولین بار منچستریونایتد را قهرمان جام در جام اروپا کرد و با شکست ستاره سرخ بلگراد، سوپر جام اروپا را نیز به خانه شیاطین برد. عنوان قهرمانی جام اتحادیه بعد از شکست یک بر صفر ناتینگهام بازهم فرگوسن را در جایگاهش محکم کرد تا برای قدم بعدی منچستریونایتد را بعد از سال 1967، قهرمان لیگ برتر 1993 کند. نتایج به قدری مفید بودند که بازیکنان فکرش را هم نمی‌کردند که قهرمانی لیگ برتر و جام حذفی را با هم در سال بعد بدست آورند.

امکان ندارد از سه گانه منچستریونایتد به عنوان تنها تیم انگلیسی با این افتخار چیزی نشنیده باشید. در فصل 1999-1998 فرگوسن با منچستریونایتد توانست لیگ و جام حذفی را فتح کند. با به دست آوردن جام قهرمانان اروپا 3 گانه یونایتد تکمیل شد تا همه فرگوسن را در یاد داشته باشند که توانست با اخلاق خاصش شیاطین سرخ را به تنها تیم انگلیسی با 3 جام مختلف در یک فصل تبدیل کند. اما یک برگ برنده مانده بود. یونایتد با شکست پالمیراس در توکیو، جام بین قاره ای را نیز به خانه برد تا فرگوسن به پاس زحماتش از ملکه انگلیس لقب سِر را دریافت کند.

شروع سال 2000 برای سرخ پوشان منچستر بسیار خوب رقم خورد. آنها به جام باشگاه های جهان راه یافتند و فاتح لیگ برتر در فصول 2000-1999 و 2001-2000 بودند. نایب قهرمانی در فصل 2002-2001 باعث شد تا برای قهرمانی فصل بعد بیشتر تلاش کنند و جواب هم گرفتند. جام حذفی 2004-2003 نیز به آنها رسید اما برای اولین بار در تاریخ این باشگاه، آنها در فصل 2004-2003 از راه یابی به مرحله حذفی جام قهرمانان اروپا باز ماندند اما برای جبران توانستند با نایب قهرمانی لیگ برتر و کسب جام اتحادیه خودشان را تسکین دهند.

منچستریونایتد بار دیگر قهرمانی لیگ برتر در فصول 2007-2006 و 2008-2007 را به خود اختصاص داد و توانست با شکست 6 بر 5 چلسی، جام قهرمانان اروپا را از ‌آن خود کند. این رویداد 759مین بازی رایان گیگز برای شیاطین سرخ بود که رکورد سر بابی چارلتون را شکست. دسامبر همان سال منچستریونایتد قهرمان باشگاه‌های جهان شد و جام اتحادیه 2009-2008 را بدست آورد، تابستان نیز کریستیانو رونالدو را با 80 میلیون پوند به رئال مادرید فرستاد تا برای قهرمانی در جام اتحادیه 2010 جیبش پر باشد. نتیجه آن دیدار 2 بر 1 به سود یونایتد مقابل استون ویلا رقم خورد تا شیاطین سرخ از عنوان قهرمانی خود در جام اتحادیه دفاع کنند، آن هم برای اولین بار.

قهرمانی در فصل 2011-2010 برای منچستریونایتد افتخار شکست رکورد باشگاه لیورپول با 18 قهرمانی در لیگ برتر را به همراه داشت تا با 19 بار قهرمانی، پرافتخارترین تیم این رقابت‌ها نام بگیرد. در پی آن، فصل 2012-2011 قهرمانی جز یونایتدی‌ها نداشت تا 20 مین قهرمانی هم در کارنامه آنها ثبت شود.

فرگوسن خسته و در پی لذت از زندگی، اعلام کرد که در پایان فصل 2013 از مربیگری این باشگاه کناره‌گیری خواهد کرد اما کسی نمی‌دانست که روند جا به جایی مربیان در سال های 70 تا 80 میلادی قرار است باز هم تکرار شود. دیوید مویس در پی اعلام باشگاه سرمربی منچستریونایتد شد اما به دنبال نتایج ضعیفش، پس از طی 10 ماه از قرارداد 6 ساله‌اش، رایان گیگز، بازیکن سابق باشگاه، جای او را گرفت، آن هم به صورت موقت. سال 2014، به صور رسمی لوئیز فان خال به باشگاه برای هدایت تیم پیوست و گیگز را هم به عنوان دستیارش انتخاب کرد. مالکوم گلیزر، مالک باشگاه، با درگذشت خودش در سال 2014 باشگاه را در ناراحتی فرو برد، باشگاه تحت فرمان فان خال رتبه چهارم لیگ را بدست آورد و در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا حذف شد و سال بعد هم رتبه پنجم لیگ نصیبش شد. تنها دوازدهمین قهرمانی در جام حذفی توانست کمی تسلی خاطر برایشان باشد تا با آرسنال در این موضوع هم رتبه باشند. با این حال فان خال کمی بعد از مقامش کنار گذاشته شد. 27 مئ 2016 ژوزه مورینیو به باشگاه آمد و سُکان را به عهده گرفت و در همان ابتدا بیست و یکمین قهرمانی جام خیریه را برایشان به خانه آورد، قهرمانی لیگ اروپا را کسب کرد و پنجمین قهرمانی در جام اتحادیه اروپا را به آنها هدیه داد. وین رونی نیز در همین زمان 250مین گل خود را برای باشگاه به ثمر رساند تا رکورد چارلتون را بشکند و تبدیل به بهترین گلزن در تاریخ باشگاه شود.

اما این‌ها آرامش قبل طوفان بود و در پی کسب نتیجه ضعیف و رتبه 6 در جدول، بدترین شروع در تاریخ باشگاه رقم خورد. نهایتا مورینیو در دسامبر 2018 از باشگاه کنار گذاشته شد و جایش به صورت موقت به اوله گونار سولشیر رسید، البته پس از کسب نتیجه قابل قبول 14 برد از 19 بازی ابتدایی، قرارداد وی برای 3 سال امضا شد تا سر مربی رسمی باشگاه منچستریونایتد باشد.

خارج از تصور نیست که یک باشگاه با این میزان از پشتوانه تاریخی به عنوان یک برند قدرتمند در جهان فوتبال و غیر فوتبال مطرح شود. شهرت اصلی منچستریونایتد در پی بازسازی این باشگاه توسط بازبی و سبک بازی تهاجمی آنها بدست آمده. این شهرت به قدری جهانی است که از برند منچستریونایتد به عنوان یک برند با نمره AAA (بالا ترین سطح) یاد می‌شود همچنین این باشگاه در جدول فوتبال دیلویت، پس از رئال مادرید صدر نشین و بارسلونا، در رتبه سوم به عنوان اولین و با ارزش‌ترین باشگاه انگلیسی قرار د

نویسنده: مهراد پیشقراول